Triyak Nasıl Kullanılır ?
Merhabalar Arkadaşlar bugün sizlere triyaklardan ve triyak nasıl kullanılır konusundan bahsetmek istedim.
Triyaklar eski nesil elektronikçilerin çok fazla tercih etmediği ancak kullanımını anlayan bir insanın ac gerilim anahtarlamasın da vazgeçemeyeceği bir elemandır.
Bu nedenle bu yazıyı dikkatlice okumanızda fayda olacağını belirtmek isterim şimdi artık inceden triyak detaylarına girmeye başlayalım.
Triyakları nasıl çalışırı sizlere anlamadan önce şunu da söylemekte fayda var Herkesin elektronik okumadığını ama bu işe gönül verdiğini varsayarak Triyakların pnpnpn katmanları ile npnpnp katmanlarının karşılıklı olarak yerleştirilmesi falan fistan gibi derinlemesine detaylara girmeden anlatacağım bu yazının sonunda triyak’ı devrete dahil etme ve tetikleme konusuna hakim olacağınızı umuyorum.
Triyak Nedir ?
Triyak, her alandaki endüstriyel elektronik uygulamalarında, AC gerilimin anahtarlanması ve kontrol edilmesi amacıyla çok yoğun olarak kullanılan bir güç yarı iletken elemanıdır
Maddelerle Sıralayarak Triyak ile yapılabilen ve yapılamayanları anlayalım.
- Triyak, tıpkı SCR (tristör)gibi sadece iletime geçmesi kontrol edilebilen bir anahtardır.
- Triyak’ın yalıtıma geçebilmesi için ise içinden geçmekte olan akımın sıfıra düşmesi veya düşürülmesi gerekmektedir.
- Triyak tetiklemeden gerilim alırsa tam açılır gerilim almazsa tam kapanır arası yoktur.
- Triyaklar düşük frekanslarda çalışır genelleme yaparsak 50-60hz max 1000hz
- Triyaklar a1 ve a2 bacakları çift yönlüdür. 1200v 300a değerlerine kadar anahtarlama yapabilen triyaklar vardır.
- A1,A2 bacakları şebeke gerilimi giriş ve çıkış bacaklarıdır
- Gate bacağı ise tetikleme yaptığımız bacaktır.
Triyak Nasıl Tetiklenir Devreleri
Triyak Arduino, Stm32, Pic ile tetiklenmesi:
Mcu ile triyak nasıl tetikleme yapılacaksa yapılsın kesinlikle ve kesinlikle pc814 veya moc serisi bir optokuplor kullanmanızda fayda vardır arıza durumunda korkunc sonuçlar almamak için devrenizi yüksek gerilimden izole etmenizi sağlar.
Buton İle Tetikleme :
Herhangi pil ve buton ile aşağıdaki devre ile 220 volt gerilimi tetikleyebilir yada kapatabilirsiniz.
Şebeke gerilimi ile Tetikleme :
Bu devreden gördüğünüz gibi ek bir kaynak olmaksızın Devrenizi şebeke gerilimi ile tetikleyebilirsiniz.
Tam Yarım hız Kontrollü Tetikleme :
Diğerlerinden farklı olarak aşağıdaki devrede Diyot ile şebeke gerilimini kırparak tam ve yarım hız yada kapatma durumu uygulanmıştır.Bu devre ile ac motorunuzu tam yada yarım hızda kontrol edebilirsiniz.
Triyak diyak ile Dimmer Kontrol :
Bu devrede ise diyaktan da faydalanılarak tam hız kontrolü elde edilmiştir. Şebeke frekansı ile oynama yaparak triyakın açıp kapatma hızı ile motorun yada lambanın parlaklığını değiştirebilirsiniz.
Evet arkadaşlar şimdilik bu kadar örnek yeterli diye düşünüyorum ancak birde bu triyak eğer arızalanırsa nasıl tespit edeceğiz konusuna geçiyorum.
Triyak arıza Tespit ve ölçülmesi!:
- Avo metre ile a1 ve a2 uçlarını ohm kademesinde ölçtüğünüzde sonsuz direnç görmelisiniz açık devre gibi olmalıdır.
- Gate ve a2 bacakları arası sonsuz direnç göstermelidir.
- Gate ve a1 bacakları arası daha küçük direnç göstermelidir.
